मुंबई (कोटा न्यूज़ नेटवर्क): महाराष्ट्र सरकारने नुकत्याच घेतलेल्या एका महत्त्वपूर्ण निर्णयामुळे आता कर्मचाऱ्यांच्या कामाच्या वेळेत आणि सुट्ट्यांच्या नियमांमध्ये मोठे बदल होणार आहेत. सरकारने कारखाने अधिनियम (Factories Act) मध्ये काही बदल केले आहेत, ज्यामुळे आता कंपन्या आणि कारखान्यांना आपल्या कर्मचाऱ्यांकडून दिवसाला 9 तासांऐवजी 12 तास काम करून घेण्याची मुभा मिळणार आहे.
या निर्णयाला मंत्रिमंडळाने मान्यता दिली असून, या बदलांमुळे कामगार संघटनांनी नाराजी व्यक्त केली आहे, तर उद्योग जगताने या निर्णयाचे स्वागत केले आहे.
कामाच्या वेळेतील बदल
- दैनिक कामाचे तास: आता कोणत्याही कर्मचाऱ्याला दिवसाला 12 तास काम करण्यास सांगितले जाऊ शकते. यापूर्वी ही मर्यादा 9 तास होती.
- साप्ताहिक कामाचे तास: आठवड्यातील कामाचे एकूण तास 48 राहतील. म्हणजेच, जर एखादा कर्मचारी दिवसाला 12 तास काम करत असेल, तर त्याला आठवड्यातून फक्त 4 दिवस काम करावे लागेल.
- ओव्हरटाईम (Overtime): 12 तासांपेक्षा जास्त काम केल्यास, ते काम ओव्हरटाईम मानले जाईल आणि त्यासाठी दुप्पट दराने वेतन देणे बंधनकारक आहे.
सुट्ट्यांचे निकष
- सलग सुट्ट्या: या नव्या नियमांनुसार, आता कर्मचाऱ्यांना सलग 4 दिवसांची सुट्टी मिळू शकते, कारण त्यांना आठवड्यातून फक्त 4 दिवस काम करावे लागेल (जर दिवसाला 12 तास काम केले तर).
- शिफ्टमध्ये बदल: कंपन्यांना आता कर्मचाऱ्यांच्या शिफ्टमध्ये अधिक लवचिकता आणता येणार आहे. कामगार संघटनांनी यावर आक्षेप घेतला आहे कारण यामुळे कामाचे आणि विश्रांतीचे चक्र बिघडण्याची शक्यता आहे.
या बदलांमागील कारणे
सरकारने हे बदल करताना काही प्रमुख कारणे दिली आहेत:
- उत्पादन वाढ: कामाचे तास वाढल्यामुळे कंपन्यांचे उत्पादन वाढेल आणि अर्थव्यवस्थेला गती मिळेल.
- जागतिक स्पर्धा: इतर देशांशी स्पर्धा करण्यासाठी अशा प्रकारचे बदल आवश्यक असल्याचे सरकारचे म्हणणे आहे.
- लवचिकता: उद्योगांना त्यांच्या गरजेनुसार कामाचे तास निश्चित करण्याची मुभा मिळेल.
या निर्णयामुळे एकीकडे कंपन्यांना फायदा होईल, तर दुसरीकडे कामगारांच्या आरोग्यावर आणि सामाजिक जीवनावर याचा काय परिणाम होतो, हे येणारा काळच ठरवेल.
